Khafkasya, Kafkasya, Cerkes, Cerkez, Çerkes, Çerkez, Adige, Adiga, Wored, Nart, Kafkas, Xabze, KuzeyKafkas, Adiğe, Adiğa
U
abhazcaAbhazca (Abhazca: Аҧсуа / Apsua), Kuzeybatı Kafkas dillerinden biridir. Esas olarak Abhazya ve Türkiye’de konuşulur. De facto Abhazya Cumhuriyeti’nin Rusça ile birlikte resmi dilidir. Gürcistan anayasasında da, Abhazya Özerk Cumhuriyeti’nin Gürcüce ile birlikte resmi dili kabul edilir. Abhazca, Abhazya’da yaklaşık 100 bin kişi tarafından konuşulur. Türkiye’de konuşan kişi sayısının daha çok olduğu sanılır. Abhazca ayrıca Acara özer cumhuriyetinde, Suriye ve Ürdün’de de konuşulan bir dildi.
Ahbazca, Kuzey Kafkasya kökenli Kuzeybatı Kafkas dilleri öbeğine bağlıdır. Kuzeybatı Kafkas dilleri, Kuzeydoğu Kafkas dilleriyle ilişkili sayılır ve bu iki öbek Kuzey Kafkas dillerini oluşturur. Abhazca, Abazaca ile çok yakın bir dildi. Bu iki dili, aynı dilin diyalektleri olarak değerlendiren görüşler de vardır. Öte yandan Ubıhça da Abhaz-Abaza dillerine yakın bir dil sayılır.
Coğrafi dağılımı
Abhazca asıl olarak, resmi dil olarak da kullanılan Abhazya’da konuşulur. 1995 tarihli Gürcistan Anayasası, Abhazya’da ikinci resmi dil statüsü tanımıştır. Abhazca, 19. yüzyılda Abhazya’dan göç eden muhacirlerin de dilidir ve bu muhacirlerin göç etmiş olduğu Türkiye, Suriye ve Acara’da gündelik dil olarak konuşulur. Almanya, Hollanda ve ABD’ye göç eden nüfus arasında bu dili konuşanlar mevcuttur.
Diyalektleri
Abhazca, başlıca üç diyalekte ayrılır:
Abhazca, başlıca üç diyalekte ayrılır:
- Abjua, Kafkasya’da ve tarihsel Abjıva bölgesinde konuşulur. Bu ad, bölgenin Rusça adından (Абжуа) gelir.
- Bzıb veya Bzıp, Kafkasya’da ve Türkiye’de konuşulur. Adı Bzıp (Abhazca бзыҧ) bölgesinden gelir.
- Sadz, Türkiye’de konuşulur. Adını, Bzyp ve Hosta ırmakları arasındaki aynı adlı bölgeden alır.
Abhazca yazı dili, Abjua diyalktine dayanır.
Abhaz kiril alfabesi
Abhaz kiril alfabesi
Abhaz alfabesi Harf (Kiril)TransliterasyonIPA KarşılığıHarf (Kiril)TransliterasyonIPA Karşılığı
| Аа | a | /a/ | Мм | m | /m/ |
| Бб | b | /b/ | Нн | n | /n/ |
| Вв | v | /v/ | Оо | o | /o/ |
| Гг | g | /g/ | Ҩҩ | o̩ | /ɥ/ |
| Гьгь | g' | /gʲ/ | Пп | p | /pʼ/ |
| Ҕҕ | g̍ | /ɣ/ | Ҧҧ | ṗ | /p/ |
| Ҕьҕь | g̍' | /ɣʲ/ | Рр | r | /r/ |
| Дд | d | /d/ | Сс | s | /s/ |
| Дəдə | do | /dʷ/ | Тт | t | /tʼ/ |
| Џџ | ǰ | /dʐ/ | Тəтə | to | /tʷʼ/ |
| Џьџь | ǰ' | /ʥ/ | Ҭҭ | t̢ | /t/ |
| Ее | e | /e/ | Ҭəҭə | t̢o | /tʷ/ |
| Ҽҽ | c̍ | /ʦ̢/ | Уу | u | /w, u/ |
| Ҿҿ | c̨̍ | /ʦ̢ʼ/ | Фф | f | /f/ |
| Жж | ž | /ʐ/ | Хх | x | /x/ |
| Жьжь | ž' | /ʑ/ | Хьхь | x' | /xʲ/ |
| Жəжə | žo | /ʐʷ/ | Ҳҳ | x̢ | /ћ/ |
| Зз | z | /z/ | Ҳəҳə | x̢o | /ћʷ/ |
| Ʒʒ | ʒ | /ʣ/ | Цц | c | /ʦ/ |
| Ʒəʒə | ʒo | /ʣʷ/ | Цəцə | co | /ʦʷ/ |
| Ии | i | /i, j/ | Ҵҵ | c̅ | /ʦʼ/ |
| Кк | k | /kʼ/ | Ҵəҵə | c̅o | /ʦʷʼ/ |
| Кькь | k' | /kʲʼ/ | Чч | č | /tɕ/ |
| Ққ | k̢ | /k/ | Ҷҷ | č̢ | /tɕʼ/ |
| Қьқь | k̢' | /kʲ/ | Шш | � | /ʂ/ |
| Ҟҟ | k̄ | /qʼ/ | Шьшь | �' | /ɕ/ |
| Ҟьҟь | k̄' | /qʲʼ/ | Шəшə | �o | /ʂʷ/ |
| Лл | l | /l/ | Ыы | y | /ə/ |
AnaSayfam Yap
Aşağya doğru açılan menü örnekleri
Arama Motoru iÇin Tıklayınız
| Saniyedir Khafkasya'dasınız..! |